سیاست و بازاریابی - ورود واکسن کرونا به کشورها، امید بازگشت به زندگی عادی را زنده کرد. واکسن‌ها نه تنها زندگی انسان‌ها را نجات می‌دهند، بلکه مسئول ورود میلیاردها دلار درآمد به حساب بانکی شرکت‌های داروسازی هم خواهند بود، اما کدام کمپانی‌ها بیشترین درآمد را خواهند داشت؟

فایزر و مدرنا از بزرگترین برندگان رقابت برای تولید و عرضه واکسن کرونا محسوب می‌شوند که برای محافظت از افراد در برابر این ویروس کشنده، بیش از 30 دلار هزینه دریافت می‌کنند. این هزینه برای دو دوز واکسن است که بخشی از آن سود خواهد بود.
برخلاف فایزر، مدرنا شرکت جدیدی نیست و تنها 11 سال قدمت دارد. این کمپانی آمریکایی تا پیش از شیوع همه‌گیری سودآوری نداشته و تعداد کارکنانش به 830 نفر می‌رسید. در مقابل فایزر یک کمپانی قدیمی محسوب می‌شود که قدمتش به 1849 می‌رسد. این شرکت آمریکایی سال گذشته میلادی به سود 9.6 میلیارد دلاری دست پیدا کرد و البته دارای نزدیک به 80 هزار کارمند است.

فایزر و مدرنا تنها شرکت‌هایی نیستند که در بازار واکسن کرونا نقش بزرگی برعهده دارند. شرکت بریتانیایی-سوئدی آسترازنکا یکی دیگر از بازیگران محسوب می‌شود و البته واکسن تک‌دوز «جانسون و جانسون» که اخیرا مجوز استفاده اضطراری دریافت کرده، می‌تواند درآمد زیادی برای سازنده‌اش در پی داشته باشد.
این احتمال وجود دارد که در آینده مجبور شویم بطور سالانه واکسن دریافت کنیم که در این صورت، درآمد شرکت‌های داروسازی مطرح بیش از پیش افزایش پیدا می‌کند چرا که جهان سالانه به میلیاردها دوز واکسن کرونا نیاز خواهد داشت.
با وجود تمام این موارد، در ادامه نگاهی به درآمد شرکت‌های داروسازی بزرگ از فروش واکسن کرونا داریم.
فایزر و BioNTech
واکسن کرونا فایزر با کمپانی آلمانی BioNTech توسعه پیدا کرده و مبتنی بر mRNA است، مولکولی که دستورالعمل‌های ژنتیکی را از DNA به سلول می‌فرستد. برای نگهداری این واکسن ابتدا به دمای فوق‌العاده پایین منفی 70 درجه سلسیوس نیاز بود، اما اخیرا امکان نگهداری آن در دمای بالاتر هم فراهم شده است.
دولت‌های مختلف تا به امروز نزدیک به 780 میلیون دوز از واکسن کرونا این شرکت‌ها را سفارش داده‌اند که برای مثال می‌توان به 200 میلیون دوز دولت ایالات متحده آمریکا به ارزش 3.9 میلیارد دلار اشاره کرد. هزینه دو دوز این واکسن در آمریکا به 39 دلار و در اروپا به 30 دلار می‌رسد.

فایزر درآمد و سود حاصل از فروش این واکسن را با BioNTech تقسیم می‌کند، با این حال انتظار می‌رود درآمدش با توجه به قراردادهای کنونی تا سال 2021 به 15 میلیارد دلار برسد. با این حال اگر بتواند تا پایان سال جاری میلادی 2 میلیارد دوز واکسن بسازد، درآمدش احتمالا دو برابر می‌شود.
در صورتی که تنها به یکبار تزریق واکسن نیاز باشد، درآمد فایزر از واکسن کرونا در سال‌های 2022 و 2023 کاهش پیدا می‌کند و به ترتیب به 8.6 و 1.95 میلیارد دلار می‌رسد.
مدرنا
شرکت بیوتک مدرنا دیگر برنده رقابت در دنیای واکسن‌های کرونا خواهد بود. واکسن این کمپانی که باید در دمای منفی 20 درجه سلسیوس نگهداری شود، طرفداران زیادی دارد. بریتانیا 17 میلیون دوز، اتحادیه اروپا 310 میلیون دوز با امکان سفارش 150 میلیون دوز دیگر در 2022 و ایالات متحده آمریکا 300 میلیون دوز از این واکسن را سفارش داده‌اند. کشور ژاپن هم 50 میلیون دوز واکسن مدرنا خریده است. قیمت دو دوز واکسن کرونا این کمپانی در آمریکا به 30 دلار و در اتحادیه اروپا به 36 دلار می‌رسد.

مدرنا پیش‌بینی کرده درآمدش از واکسن‌ها در سال جاری میلادی برابر 18.4 میلیارد دلار باشد، با این حال تحلیلگران از درآمد احتمالی 19.6 میلیارد دلاری آن خبر می‌دهند. احتمالا درآمد این کمپانی در سال‌های 2022 و 2023 از واکسن کرونا به ترتیب به 12.2 و 11.4 میلیارد دلار می‌رسد.
جانسون و جانسون
جانسون و جانسون که سازنده واکسن کرونا تک‌دوز دارای مجوز استفاده اضطراری است، از فروش آن میلیاردها دلار درآمد خواهد داشت. این واکسن توسط بخش «Janssen» این کمپانی در بلژیک توسعه پیدا کرده و خریداران زیادی دارد. بریتانیا 30 میلیون دوز، اتحادیه اروپا حداکثر 400 میلیون دوز و کواکس هم 500 میلیون دوز از این واکسن را تا سال 2022 سفارش داده‌اند.

این کمپانی می‌خواهد در سال جاری میلادی حداقل 1 میلیارد دوز از این واکسن را روانه بازار کند که می‌تواند درآمدی برابر 10 میلیارد دلار برای آن در پی داشته باشد. دولت ایالات متحده آمریکا 100 میلیون دوز از این واکسن سفارش داده و شاید 200 میلیون دوز دیگر از آن بخرد. هزینه این واکسن برای دولت واشنگتن به 10 دلار می‌رسد.
آسترازنکا
واکسن این کمپانی که با همکاری دانشگاه آکسفورد توسعه پیدا کرده، درآمد میلیارد دلاری برای سازندگانش در پی دارد. سفارش‌های اصلی این واکسن مربوط به بریتانیا، آمریکا، اتحادیه اروپا و ژاپن می‌شوند.

تحلیلگران انتظار دارند درآمد آسترازنکا از فروش واکسن کرونا در سال جاری میلادی به 1.9 میلیارد دلار برسد و سال آینده هم 3 میلیارد دلار برای این کمپانی درآمد داشته باشند. هزینه دو دوز واکسن کرونا این شرکت از 4.3 تا 10 دلار است.
سینوواک
واکسن «CoronaVac» در تابستان گذشته در بسیاری از شهرهای چین مجوز استفاده اضطراری دریافت کرد و اوایل فوریه از سوی دولت چین تایید شد. سینوواک که یک شرکت چینی است، قراردادهایی با کشورهای برزیل، شیلی، سنگاپور، مالزی و فیلیپین امضا کرده. در ژانویه 2021 ترکیه و اندونزی واکسیناسیون کرونا را با محصول شرکت سینوواک آغاز کردند و این کمپانی می‌خواهد 10 میلیون دوز واکسن در اختیار کواکس قرار دهد.

درآمد دقیق سینوواک از فروش واکسن کرونا مشخص نیست، اما انتظار می‌رود به میلیاردها دلار برسد. هزینه دو دوز واکسن این کمپانی در برخی شهرهای چین به 60 دلار می‌رسد و شریک این شرکت در اندونزی حداقل 40 میلیون دوز از این واکسن را با قیمت 27.20 دلار سفارش داده است.
موسسه گامالیا
گامالیا سازنده واکسن کرونا اسپوتنیک V است، واکسنی که وارد کشورمان هم شده. اگرچه این واکسن هنوز از سوی اتحادیه اروپا مورد تایید قرار نگرفته، اما کشورهای مجارستان و اسلواکی آن را خریداری کرده‌اند. از سایر خریداران این واکسن می‌توان به مکزیک و الجزایر اشاره کرد.

گامالیا برای تولید انبوه واکسن در روسیه به مشکل برخورده، اما طبق گزارشی این موسسه با 15 تولیدکننده در 10 کشور برای تولید 1.4 میلیارد دوز از این واکسن قرار امضا کرده. این واکسن که بطور رایگان در روسیه عرضه می‌شود، در بازار جهانی حداکثر قیمتی برابر 20 دلار دارد. بنابراین می‌تواند میلیاردها دلار برای سازنده‌اش درآمد داشته باشد.
نواواکس
به سراغ یک شرکت آمریکایی دیگر می‌رویم که امیدوار است در نیمه اول سال جاری میلادی در بسیاری از کشورها از جمله بریتانیا و ایالات متحده آمریکا تاییدیه دریافت کند. با وجود چنین موضوعی، تا به امروز برای عرضه 300 میلیون دوز واکسن با کشورهای مختلف از جمله بریتانیا (60 میلیون دوز)، اتحادیه اروپا، کانادا و استرالیا به توافق رسیده است.

این کمپانی می‌خواهد ماهیانه 150 میلیون دوز واکسن تولید کند و البته قیمتش ارزان‌تر از رقبا خواهد بود. نواواکس برای هر دوز این واکسن در آفریقا، به دنبال دریافت 3 دلار هزینه است. با توجه به قراردادهای کنونی، این شرکت هم احتمالا به میلیاردها دلار درآمد در 12 ماه آینده دست پیدا می‌کند و البته با تولید 2 میلیارد دوز واکسن در سال از اواسط 2021، می‌تواند میزان درآمدش را افزایش دهد.
کیوروک
کیوروک (CureVac) احتمالا نتایج آخرین فاز آزمایش‌های انسانی واکسنش را در ماه آوریل منتشر می‌کند و امیدوار است تا ماه ژوئن، از اتحادیه اروپا مجوز بگیرد. در حال حاضر اتحادیه اروپا 225 میلیون دوز از این واکسن را پیش خرید کرده و می‌تواند 180 میلیون دوز دیگر هم واکسن سفارش دهد. واکسن این کمپانی آلمانی برخلاف دیگر واکسن‌های mRNA، امکان نگهداری در دمای یخچال را دارد.

این شرکت می‌خواهد تا پایان امسال حداکثر 300 میلیون دوز واکسن تولید کند و در سال 2022، میزان تولیدش را به 600 میلیون تا 1 میلیارد دوز برساند. اگرچه قیمت واکسن این کمپانی مشخص نشده، اما قیمت آن از هزینه تولیدش بیشتر خواهد بود تا سرمایه‌گذاران به سود برسند.