سیاست و بازاریابی
بررسي ديدگاه امام خامنه اي (زيد عزه) درباره مفهوم اقتصاد مقاومتي
شنبه 31 فروردين 1392 - 3:42:20 PM

استقلال، آزادي، خودکفايي در توليد دانش و عدم وابستگي به کشورهاي بيگانه و قدرتهاي شرق و غرب يکي از مهمترين دغدغه هاي جمهوري اسلامي ايران بوده که همواره فراروي صاحبنظران و انديشمندان کشور قرار داشته است. اين دغدغه در سال هاي اخير به طور خاص در زمينه اقتصادي تشديد شده و مورد توجه مسئولين نظام و به ويژه مقام معظم رهبري قرار گرفته است. بطوريکه چنين خواست عمومي تحت عنوان طراحي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در کلام رهبري نيز انعکاس يافته و در حال حاضر به مطالبه اي عمومي مبدل شده است.

(نريماني و عسکري،1391) از آنجا که دشمنان براي جنگ اقتصادي با ملت ايران با تمام قدرت خود وارد ميدان شده، امام خامنه اي(مدظله العالي) ضرورت و اهميت ايجاد اقتصاد مقاومتي را خاطرنشان و بر آن تاکيد فرمودند؛ چنانکه در بررسي بيانات معظم له در سالهاي اخير اين توجه و تاکيد ايشان بر همگان روشن مي گردد. "ما بايد بتوانيم قدرت نظام اسلامي را در زمينه حل مشکلات اقتصادي به همه دنيا نشان دهيم؛ الگو را بر سر دست بگيريم تا ملت ها بتوانند ببينند که يک ملت در سايه اسلام و با تعاليم اسلام چگونه مي تواند پيشرفت کند." و يا اين که ما عرض کرديم اقتصاد مقاومتي، اين يک شعار نيست؛ اين يک واقعيت است. کشور دارد پيشرفت مي کند. ما افقهاي بسيار بلند و نويدبخشي را در مقابل خودمان مشاهده مي کنيم. خب، بديهي است که حرکت به سمت اين افق ها، معارض ها و معارضه هائي هم دارد. بعضي از اين معارضه ها انگيزه هاي اقتصادي دارد، بعضي انگيزه هاي سياسي دارد، بعضي منطقه اي است، بعضي بين المللي است. اين معارضه ها در مواردي هم منتهي مي شود به همين فشارهاي گوناگوني که مشاهده مي کنيد؛ فشارهاي سياسي،تحريم، غير تحريم، فشارهاي تبليغاتي اينها هست ليکن در لابه لاي اين مشکلات، در وسط اين خارها، گام هاي استوار و همت ها و تصميم هايي هم وجود دارد که بناست از وسط اين خارها عبور کند وخودش را به آن نقطه ي مورد نظر برساند؛ وضع کشور الان اينجوري است. ( بيانات مقام معظم رهبري در ديدار جمعي از محققان)

با توجه به جنگ اقتصادي دشمن و تشديد فشارها و تحريم هاي دشمنان عليه ايران، آنچه بيش از پيش در سخنان مقام معظم رهبري بر آن تاکيد شده، همين بحث الگوي اقتصاد مقاومتي است که ايشان از آن به عنوان يکي از راه هاي عبور از مقطع حساس و سرنوشت ساز کنوني ياد کرده اند. الگوي اقتصادمقاومتي يک الگوي اسلامي است که کيفيت تعامل و ارتباط اقتصادي با کشورهاي خارجي را تعيين مي کند؛ به گونه اي که از سويي ناظر به اوضاع داخلي اقتصاد کشور و پوشش نقاط ضعف است و از سوي ديگر با اتکا بر نقاط قوت اقتصاد داخلي، حقوق پايمال شده ملت را از کشورهاي متجاوز استيفاء کرده و زمينه ساز هداي تبشراست.(معلمي،1391)

با نظر به توجهات ويژه و تاکيدات مکرر مقام معظم رهبري، توجه جدي به بحث اقتصاد مقاومتي به عنوان تنها راه حل مقابله عملي با تحريم هاي دشمنان عليه کشور ضروري مي نمايد. سعي نگارنده بر اين بوده که به بررسي و واکاوي مفهوم اقتصاد مقاومتي و جنبه هاي گوناگون آن در بيانات مقام معظم رهبري پرداخته و تصويري کامل از آن ارائه نمايد.

اقتصاد مقاومتي در آموزه هاي اسلامي

در قرآن کريم ايجاد رابطه با غير مسلمانان به شرط اينکه از در جنگ با مسلمين درنيايند و فکر نابودي دين و ايمان آنها را نداشته باشند مجاز شمرده شده براساس آموزه هاي اسلامي مسلمانان در مواجهه با غير مسلمانان، همواره بايد بدانند که با اعضاي يک پيکره بيگانه مواجه اند و معنا ي اينکه نبايد ولاء غير مسلمان را داشته باشند اين است که مسلمان نبايد عملاً عضو پيکر جامعه غير مسلمان قرار گيرد. همه اينها ايجاب مي کند که روابط مسلمان با غير مسلمان محتاطانه باشد. (شهيد مرتضي مطهري، 142:1363)

قرآن کريم شيوه و روش مسلماناني را که راه عزت، اقتدار و سربلندي خود را در ارتباط عميق تر با کافران جستجو مي کنند ناصحيح دانسته، و تمامي عزت و اقتدار مسلمين را در گرو پيوند با خدا مي داند. خداوند متعال مي فرمايد:

الَّذينَ يَتَّخِذُونَ الْکافِرينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنينَ أَ يَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَميعاً( نساء 139).

همانها که کافران را به جاي مومنان دوست خود انتخاب مي کنند، آيا عزت و آبرو را نزد آنان مي جويند با اينکه همه عزت ها نزد خداست؟

بدين نحو قرآن کريم کساني را که عزت را از کفار طلب مي کنند مورد سرزنش قرار داده و راه دستيابي به عزت را نه در ايجاد ارتباط با کشورهاي بيگانه، بلکه در ارتباط با عزيز مطلق که همانا خداوند قادر متعال است مي داند.

اين قاعده، راه هرگونه نفوذ و سلطه کفار بر جوامع اسلامي در حوزه هاي مختلف سياسي، نظامي، اقتصادي و فرهنگي را مسدود مي نمايد و عدم وابستگي اقتصادي و جلوگيري از نفوذ فرهنگي را مورد نظر قرار مي دهد. بنابر اين وظيفه مسلمانان جلوگيري از سلطه بيگانگان بر مقدرات و سرنوشت سياسي و اجتماعي خود و تلاش در جهت حفظ استقلال سياسي و ازميان برداشتن زمينه هاي وابستگي است.

پيامبر گرامي اسلام )ص( در تما م عرصه هاي زندگي اجتماعي خويش به ويژه در روابط خارجي به اين اصل مهم واساسي توجه جدي مي نمود و آن را به عنوان يک مبنا و پايه در روابط خارجي در نظر مي گرفت.

سيره ي عملي و قولي پيامبر اکرم )ص ( بارز ترين گواه براين مدعاست .

از آن حضرت نقل شده است که فرمود:

الاسلام يعلوا ولا يعلي عليه.)شيخ طوسي، ج 2 ص 3)

اسلا م هميشه بر ديگر مکاتب وملل برتري دارد وهيچ چيزي بر اسلام برتري ندارد.

براين اساس مشخص و معلوم مي گردد که پيامبر عظيم الشان اسلام(ص) به هيچ وجه به تسلط غيرمسلمانان بر مسلمانان در هيچ کدام از تمام ابعاد اعم از عرصه هاي سياسي، نظامي، اقتصادي، علمي و فن شناختي، فرهنگي و ... رضايت نمي دادند و عزت مسلمانان را در بي نيازي از کفار و سرخم نکردن مقابل آنان مي دانستند.

درانديشه اقتصاد اسلامي يکي از مهمترين عوامل تحقق عزت براي مسلمين، استغناء و تأمين نيازهاي اساسي آنان معرفي شده است ( معلمي، 6:1391). بر اساس آموزه هاي اسلامي افراد بايد تلاش کنند که بي نياز از ديگران شوند و دولت اسلامي نيز در جهت تأمين نياز هاي اساسي آنها اقدام کند. در آموزه هاي اسلامي و در سيره و سخنان ائمه بزرگوار (عليهم السلام) نيز اين مطلب ديده مي شود. براي مثال امام صادق )ع(در حديثي عزت مؤمن را در بي نيازي اواز ساير مردم معرفي مي نمايد:

شَرَفُ الْمُؤْمِنِ قِيَامُ اللَّيْلِ وَ عِزُّهُ اسْتِغْنَاؤُهُ عَنِ النَّاسِ)ثقة الاسلام کليني، ج 2 ص 1:3)

شرافت مومن در گرو نماز شب و عزت او در گرو بي نيازي از مردم است.

هرگونه فعاليت اقتصادي بايد به دور از هر گونه احساس ذلتي باشد و حفظ عزت و جلوگيري از تحقير مسلمين آنچنان واجد اهميتي است که امير ا لمؤمنين در نامه به مالک اشتر او را از منت گذاردن بر سر رعيت بر حذر مي دارند، زيرا عزت مسلمين خدشه دار مي شود.

و ايّاک و المنّ علي رعيّتک بإحسانک )نهج البلاغه، نامه 89)

تو را برحذر مي دارم از اينکه بر مردم به خاطرت احسانت منت گذاري.

سيره امامان معصوم در صدقه دادن پنهاني بهترين گواه بر اين مدعا است(حکيمي، 762:1380). بدون تردي اين رفتار اقتصادي که با نيت احسان و نيکوکاري صورت مي گرفت، هرگز کوچکترين خدشه اي به عزت مسلمين وارد نمي کند. آنچه که از روايات و آيات ما استنتاج مي شود، اين است که اقتصاد در مفهوم انديشه ي اسلامي يک مفهوم و يک مقوله ي توازني هم در مقوله ي مادي و هم در مقوله ي معيشت است. در تفکر اسلامي هر تلاشي براي ايجاد توازن در معيشت، امري اقتصادي محسوب مي شود. اين توازن، قلمروهاي مختلفي دارد. ما در دنيايي زندگي مي کنيم که مبادله در آن وجود دارد و در اين مبادله، هزينه، منافع و درآمد وجود دارد.

در بعد کلان نيز بايد کشور استقلال اقتصادي داشته باشند تا همواره عزتش حفظ گردد و در صورتي که يک کشور به کشوري ديگر از لحاظ اقتصادي به صورت گسترده وابستگي داشته باشد، عملا يک بردگي و اسارت در اقتصاد کشور وابسته به وجود مي آيد. درحاليکه کشور اسلام همواره بايد برتر از ساير کشورها باشد و در هيچ عرصه اي طعم بسيار تلخ لذت، حقارت و اسارت را بچشد. بر همين اساس در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تأکيد شده است، هر گونه قراردادي را که موجب سلطه بيگانگان بر منابع طبيعي و اقتصادي، فرهنگ، ارتش و ديگر شئون کشور شود، ممنوع اعلام مي کند.(اصل 153) همچنين در فصل چهارم قانون اساسي که مربوط به اقتصاد و امور مالي است، يکي از ضوابط جمهوري اسلامي ايران، جلوگيري از سلطه بيگانگان بر اقتصاد کشور بيان شده است.(اصل 143 ف بند 8). به طور کلي، يکي از اصولي که توجه به آن در روابط خارجي دولت اسلامي ضرورت دارد، حفظ استقلال و عزت مسلمانان در روابط سياسي، فرهنگي، اقتصادي و نظامي است .

تعريف اقتصاد مقاومتي

اقتصاددانان در تعريف اقتصاد مقاومتي مي گويند اقتصاد مقاومتي در رويارويي و تقابل با اقتصاد وابسته و مصرف کننده قرار مي گيرد، منفعل نيست و در مقابل اهداف اقتصادي سلطه ايستادگي مي کند، سعي در تغيير ساختارهاي اقتصادي موجود و بومي سازي آن براساس جهان بيني و اهداف دارد. به عبارتي اقتصاد مقاومتي يعني تشخيص حوزه هاي فشار و متعاقبا تلاش براي کنترل و بي اثر کردن آنها و در شرايط آرماني تلاش براي تبديل اين فشارها به فرصت است. اقتصاد مقاومتي در راستاي کاهش وابستگي ها و تاکيد روي مزيت هاي توليد داخل و تلاش بر خوداتکايي است. اقتصاد مقاومتي، اقتصادي است که با آينده پژوهي دقيق و عالمانه تمامي فرصت هاي آتي دشمن را براي ضربه زدن به اقتصاد کشور شناسايي کرده و راهکار مناسب را در سطوح مختلف بکار مي گيرد(علي آقا محمدي، اقتصاد مقاومتي راهي براي تحقق چشم انداز).

وقتي بحث از اقتصاد مقاومتي مي کنيم، تصور ما از اقتصاد، نوعي از اقتصاد اسلامي است؛ يعني اقتصادي که ريشه در جهان بيني توحيدي دارد و مقوله هاي مادي، معيشت و معنويت را در يک تفسير و يک الگوي خاص دنبال مي کند. به طور حتم اين الگو نه الگوي سوسياليستي و نه الگوي سرمايه داري است( مصاحبه با دکتر مهدي زريباف).

اقتصاد مقاومتي تخصيص بهينه منابع، افزايش ظرفيت توليد ملي، بهبود فضاي کسب و کار از طريق مديريت سرمايه هاي انساني، اجتماعي و فيزيکي بمنظور تبديل تهديدها به فرصت است. مقام معظم رهبري(مدظله العالي) که از اين پس به ديدگاه ها و بيانات ايشان در باب اقتصاد مقاومتي خواهم پرداخت با اشاره به تحريم ها و فشارهاي اقتصادي نظام سلطه مي فرمايند: براي مقابله با اين فشارها بايد «اقتصاد مقاومتي واقعي» بوجود آوريم که معناي واقعي کارآفريني نيز همين است. (بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با کارآفرينان 16/6/89)

اقتصادمقاومتي در ديدگاه امام خامنه اي:

امام خامنه اي(زيد عزه) ، جدي گرفتن اقتصاد مقاومتي را يکي از راه هاي عبور از مقطع حساس و سرنوشت ساز کنوني دانسته و فرموده اند اقتصاد مقاومتي يک شعار نيست، بلکه يک واقعيتي است که مي بايست محقق شود.

ايشان فرمودند: اين که ما عرض کرديم «اقتصاد مقاومتي»، اين يک شعار نيست؛ اين يک واقعيت است. کشور دارد پيشرفت مي کند. ما افقهاي بسيار بلند و نويدبخشي را در مقابل خودمان مشاهده مي کنيم. خب، بديهي است که حرکت به سمت اين افق ها، معارض ها و معارضه هائي هم دارد. بعضي از اين معارضه ها انگيزه هاي اقتصادي دارد، بعضي انگيزه هاي سياسي دارد؛ بعضي منطقه اي است، بعضي بين المللي است. اين معارضه ها در مواردي هم منتهي مي شود به همين فشارهاي گوناگوني که مشاهده مي کنيد؛ فشارهاي سياسي،تحريم ، غير تحريم، فشارهاي تبليغاتي اينها هست ليکن در لابه لاي اين مشکلات، در وسط اين خارها، گام هاي استوار و همت ها و تصميم هايي هم وجود دارد که بناست از وسط اين خارها عبور کند و خودش را به آن نقطه ي مورد نظر برساند؛ وضع کشور الان اينجوري است( بيانات حضرت آيت الله خامنه اي در ديدار جمعي از محققان، پژوهشگران، متخصصان و نوآوران در عرصه علم و فناوري).

بر اساس بيانات مکرر مقام معظم رهبري ما بيش از دويست سال از کاروان علم و پيشرفت عقب مانده ايم. (مفام معظم رهبري 9/2/1371 و 17/4/1383 و 1/1/1386 و 17/2/1387) اگرچه اين عقب ماندگي مي تواند دلايل مختلفي داشته باسد اما مهمترين عامل عقب ماندگي ايران_ بلکه جهان اسلام_ و در نتيجه وابستگي آن به کشورهاي پيشرفته_ دشمنان اسلام_ ضعف در توليد علم است.(پيرمرادي،2:1391)

مقام معظم رهبري با آگاهي کامل از جنگ اقتصادي دشمن و اهداف آن ها از تشديد فشارها و تحريم ها عليه ايران همواره تلاش کردند، به ارائه برنامه ها و الگوهاي مناسب جهت مقابله با اين فشارها بپردازند. با توجه به تشديد فشارها و تحريم هاي دشمنان در ماه هاي اخير آنچه بيش از پيش در سخنان اخير مقام معظم رهبري به خصوص در ماه مبارک رمضان بر آن تاکيد شده، بحث «اقتصاد مقاومتي» است. ايشان عصر کنوني را برهه اي تاريخي مي دانند که در آن نقش ملت نقش بسزليي است. از ديدگاه ايشان " عرصه، عرصه ي حرکت عمومي و ماندگارِ تاريخي ملت است. از لحاظ تاريخي، حرکت امروز ما يک حرکت ماندگار است. يعني سرنوشت ايران را امروز ملت ما شايد براي قرنها دارند رقم ميزنند و معين مي کنند. هميشه چنين موقعيتي پيش نمي آيد؛ در همه ي مقاطع تاريخي، اين وضعيت پيش نمي آيد؛ در زمان ما خوشبختانه پيش آمده. اين انقلاب، کشور را و ملت را در معرض يک حرکت مؤثرِ ماندگارِ طولاني و تاريخي قرار داده است"( بيانات حضرت آيت الله خامنه اي در ديدار جمعي از محققان، پژوهشگران، متخصصان و نوآوران در عرصه علم و فناوري )

مقام معظم رهبري فشار و تمرکز دشمن را بر حوزه اقتصاد از سال ها قبل پيش بينش فرموده بودند و در سال 86 در صحن مطهر علي بن موسي الرضا (عليه الصّلاة و السّلام) در سخنرانيِ اول سال تذکر دادند که اينها دارند مسئله ي اقتصاد را پيگيري مي کنند. همچنين شعارهاي سال انتخاب شده از سوي ايشان را مي بايست حلقه هائي براي ايجاد يک منظومه ي کامل در زمينه ي مسائل اقتصاد مي دانند.؛ يعني اصلاح الگوي مصرف، مسئله ي جلوگيري از اسراف، مسئله ي همت مضاعف و کار مضاعف، مسئله ي جهاد اقتصادي، و امسال توليد ملي و حمايت از کار و سرمايه ي ايراني . اشان در مورد اين شعارها فرموده اند: "ما اينها را به عنوان شعارهاي زودگذر مطرح نکرديم؛ اينها چيزهائي است که مي تواند حرکت عمومي کشور را در زمينه ي اقتصاد ساماندهي کند؛ مي تواند ما را پيش ببرد. ما بايد دنبال اين راه باشيم"( بيانات امام خامنه اي در جمع کارگزاران نظام).

القاي تفکر اقتصاد مقاومتي يک تدبير هوشمندانه است تا مديران ارشد اقتصادي را از غفلت ايجادشده در بخش اقتصادي برهاند و رشد و توسعه و شکوفايي و توليد ملي و قطع وابستگي اقتصادي را حتي در سخت ترين تحريم ها و فشارهاي اقتصادي دشمنان به بار بياورد. اقتصاد مقاومتي مکمل جهاد اقتصادي است و سبب امنيت و ثبات در اقتصاد و عدم تزلزل در برابر شوک هاي خارجي اقتصادي يا همان استقلال اقتصادي از شاخصه هاي بارز اقتصاد مقاومتي است.

دشمن در طول چند دهه اخير، تمام ابزارهاي مبارزه با تفکر جمهوري اسلامي را مورد آزمون قرار داده است، و ابزاري که همواره دشمنان از ان بهره مي جويند، مبارزه اقتصادي و تحريم هاي همه جانبه است که امروز تبديل به آخرين و مؤثرترين ابزار دشمن شده است. ضعف اقتصاد ايران در وابستگي به اقتصاد تک محصولي نفت راه حل تحريم نفتي را پيش پاي غرب قرار مي دهد.

از طرفي اقتصاد مقاومتي نيازمند بازنگري در شيوه و سبک زندگي مدرن به سبک اسلامي و ايراني است؛ به طوري که موضوع توجه به سبک زندگي اسلامي ايراني با فرمايشات اخير مقام معظم رهبري وارد فاز تازه اي شده است. رهبر معظم انقلاب در يکي از ديدارهاي خود با جوانان بحث کاملي را در خصوص سبک زندگي ارائه فرمودند که اين فرمايشات بايد به عنوان يک سند فرهنگي براي تحول در جامعه چه از سوي مسئولان و چه از سوي مردم، مورد توجه و عنايت ويژه قرار داد.

مقام معظم رهبري همچون طبيبي حاذق به درستي علت اصلي بيماري مبتلا به جامعه را تشخيص دادند و آن الگوي سبک زندگي است. الگويي که متأثر از آداب و اصول اسلامي و ايراني است و سبک زندگي يک انسان مسلمان ايراني را از يک فردي که تحت تأثير فرهنگ غربي است متمايز مي مي کند. (ديدار با مردم خراسان شمالي )

با توجه به تحريم هاي گسترده اقتصادي، بانکي، دارويي و ... از سوي آمريکا و کشورهاي غربي به نظر مي رسد که در مقطع فعلي نيازمند يک رويکرد انقلابي و جهادي نيز در سبک زندگي هستيم. رهبر معظم انقلاب اسلامي بارها بر ضرورت دستيابي به اقتصاد مقاومتي تأکيد فرموده اند و بسياري از صاحب نظران و اقتصاددانان نيز معتقدند که بناي اقتصاد مقاومتي از دل رفتارهاي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي مردم بيرون مي آيد، بنابراين رابطه مستقيم و مثبتي ميان اجرا اقتصاد مقاومتي در کشور و نحوه و سبک زندگي و فرهنگ اقتصادي و الگوي ذهني و رفتاري جامعه وجود دارد و ريشه اصلاح مسائل اقتصادي در اصلاح فرهنگ اقتصادي، سبک زندگي مردم، الگوي مصرف و توسعه فرهنگ کار و تلاش و توليد ملي است.

بنابراين همانگونه که بسياري از اقتصاددانان ريشه اقتصاد را در فرهنگ مي دانند ، به درستي رهبر فرزانه انقلاب مسير را براي مردم و مسئولان معين فرمودند و ريشه اقتصاد مقاومتي در اصلاح الگوي سبک زندگي بر اساس الگوي اسلامي و ايراني است که انديشمندان، نخبگان و اساتيد و دانشجويان بايد عزم خود را جزم کنند تا الگويي کارآمد را براي سبک زندگي اسلامي و ايراني مردم ارائه کنند.

بنابراين مي توان بر طبق بيانات مقام معظم رهبري به چند نکته اصلي در اين بيانات اشاره کرد که ايشان به مواردي همچون حرکت مداوم و پويا در رشد اقتصادي، وظيفه شناسي افراد جامعه، رشد و توسعه شرکت هاي دانش بنيان، حرکت به سمت اقتصاد مردمي، کاهش وابستگي به درآمدهاي نفتي، مديريت بهينه در مصرف، حمايت از توليد داخلي با مصرف کالاي داخلي و رشد بر مبناي کارآفريني، حفظ وحدت و همبستگي ميان مسئولان کشور و آحاد مردم، استفاده حداکثري از زمان، منابع و امکانات، حرکت بر اساس برنامه و پرهيز از تصميمات عجولانه در عرصه اقتصاد، شناخت عزم دشمن و ناتوان سازي حربه دشمنان با هوشياري و عزم و اراده ملي.

مسئله ي اقتصاد مهم است، اقتصاد مقاومتي مهم است، البته اقتصاد مقاومتي الزاماتي دارد، مردمي کردن اقتصاد، جزو الزامات اقتصاد مقاومتي است، اين سياست هاي اصل 44 که اعلام شد، مي تواند يک تحول به وجود بياورد و اين کار بايد انجام بگيرد، البته کارهايي انجام گرفته و تلاش هاي بيشتري بايد بشود. بخش خصوصي را بايد توانمند کرد، هم به فعاليت اقتصادي تشويق بشوند، هم سيستم بانکي کشور، دستگاه هاي دولتي کشور و دستگاه هايي که مي توانند کمک کنند مثل قوه مقننه و قوه قضائيه کمک کنند که مردم وارد ميدان اقتصاد شوند، کاهش وابستگي به صنعت نفت يکي ديگر از الزامات اقتصاد مقاومتي است، اين وابستگي، ميراث شوم صد ساله ماست، ما اگر بتوانيم از همين فرصت که امروز وجود دارد، استفاده کنيم و تلاش کنيم نفت را با فعاليت هاي اقتصاديِ درآمدزاي ديگري جايگزين کنيم، بزرگترين حرکت مهم را در زمينه اقتصاد انجام داده ايم. ( ديدار با کارگزاران نظام )

http://www.PoliticalMarketing.ir/fa/News/45/بررسي-ديدگاه-امام-خامنه-اي-(زيد-عزه)-درباره-مفهوم-اقتصاد-مقاومتي
بستن   چاپ