يک طرح شغلي شامل تمامي جزئيات يک کسب و کار (حرفه يا شغل) مي‌باشد. اين جزئيات تمامي موارد مربوط به نوع کسب و کار، بازاريابي، رقابت، عمليات راهبردي، پرسنل، امور مالي، سرمايه‌گذاري و ... را شامل مي‌شود.
طبق تعريف طرح کسب و کار (شغلي) (Business Plan) عبارت است از يک طرح که آينده و توسعه يک کسب و کار را معين مي‌کند و اغلب يک دوره چند ساله را در بر مي‌گيرد.
هدف از تهيه طرح شغلي
- جذب سرمايه اوليه
- جذب تيم مديريت
- نقشه راهنما
- ابزار ارتباط برون و درون سازماني
ضرورت برنامه ريزي
برنامه‌ريزي خوب مي‌تواند:
- کارآفرين را در اداره کسب‌وکار راهنمايي کند؛
- از بروز اشتباههاي زيانبار جلوگيري کند؛
- در پيشرفت و بهبود کار کمک نمايد؛
- انجام امور را سرعت بخشيده و در نتيجه باعث صرفه‌جويي در زمان شود؛
- فرآيند‌هاي مختلف توليد، بازاريابي و توزيع را بهينه‌سازي کرده و از اتلاف مواد اوليه، کار و سرمايه جلوگيري نمايد؛
- همچنين، با تعيين چشم‌انداز و رسالت شرکت، مديريت را در دستيابي به اهداف کوتاه و بلند‌مدت ياري مي‌دهد
يک طرح کسب و کار خوب بيانگر
- دورنماي راهبردي از شرکت
- مهمترين ابزار ارتباطي درون‌شرکتي و برون‌شرکتي
- ابزاري براي جمع‌آوري سرمايه‌هاي لازم براي کار
- ابزاري براي برنامه‌ريزي، اندازه‌گيري و بهبود عملکرد
- مبنايي براي تصميم‌گيري صحيح
- راهي براي ايجاد انگيزه در کارکنان
جزئيات طرح کسب وکار
- مقدمه
- توصيف کسب و کار مورد نظر
- برنامه بازار
- برنامه مالي
- برنامه مديريتي
- ضمائم
مقدمه
- جلد
- فهرست مطالب
- خلاصه اجرايي
- چکيده
در بخش مقدمه يک طرح کسب و کار سازمان يافته، وجود اطلاعات زير ضروري است:
- نامتان چيست؟ و چه کسي هستيد؟
- کسب و کارتان چيست؟ بازار شما چگونست؟
- چه هدفي را دنبال ميکنيد؟ و چشم‌انداز شما چيست؟
- چقدر پول مي‌خواهيد و آن را چکار خواهيد کرد؟
- مزيت‌رقابتي پايدار شما چيست؟
وقتي خواننده خلاصه اجرايي را مطالعه کرد مي‌تواند به ديگري بگويد شما قرار است چه کنيد
توصيف شغل مورد نظر
-
ايده تجاري کسب وکارتان چيست؟
-
مالکيت: شخصي، مشارکتي، و يا شرکتي
-
نوع کسب و کار: توليدي يا خدماتي
-
توليدات يا خدمات شما شامل چيست؟
-
کسب وکار جديد، توسعه، امتياز و نمايندگي
-
تاريخچه و مراحل رشد کسب وکار
-
فرصتهاي رشد و پيشرفت کسب وکار چيست؟
-
چه زماني کسب وکارتان شروع خواهد شد؟
محصولات يا خدمات
- اجناس يا خدماتي که مي‌فروشيد چيست؟
- محصولات و يا خدمات شما چه سودي براي مشتريان خواهد داشت؟
- چه محصولات / خدماتي مورد تقاضا هستند؟
- محصولات يا خدماتي که شما ارائه مي‌دهيد چه تفاوتهايي با محصولات يا خدمات ديگران دارند؟
موقعيت محلي
- کسب وکارشما چه نوع فضايي نياز داريد؟
- محل شما چه نيازهايي دارد؟
- چرا محل و ساختمان شما مطلوب است؟
- آيا دسترسي به اين محل آسان است؟
- آيا وسايل نقليه عمومي وجود دارد؟
- آيا خيابان داراي روشنايي کافي است؟
برنامه بازار
- چه کساني مشتريان شما هستند؟ بازار(هاي) مورد نظر را تعريف کنيد
- آيا بازار شما در حال رشد است؟ در حال سکون است و يا تنزول مي‌کند؟
- آيا بازار شما به صورت سهامي در حال رشد است؟ در حال سکون و يا تنزول است؟
- در صورتي که امتيازي وجود دارد، سهم بازار شما چقدر است؟
- آيا بازار شما به اندازه کافي براي توسعه دادن بزرگ است؟
- چگونه سهم خودتان را از بازار جذب، نگهداري و افزايش خواهيد داد؟
رقابت
- پنج رقيب نزديک شما چه کساني هستند؟
- رقباي غير مستقيم شما چه کساني هستند؟
- کسب و کار آنها چگونه است؟ ثابت؟ در حال رشد؟ يا در حال تحول؟
- از عملکرد آنها چه نتيجه‌اي گرفته‌ايد؟ از آگهي‌هاي تبليغاتي آنها چطور؟
- نقاط قوت و ضعف آنها چيست؟
- محصولات يا خدمات آنها چه فرقي با محصولات و خدمات شما دارد؟
قيمت‌گذاري و فروش
- قيمت اجناس و شيوه قيمت‌گذاري در خرده فروشي
- موقعيت رقابتي
- قيمت‌گذاري پايين‌تر از قيمت رقبا
- قيمت‌گذاري بالاتر از قيمت رقبا
- چند قيمتي
- هزينه‌هاي خدمات و قيمت‌گذاري (براي مشاغل خدماتي)
- اجزاء يا بخش‌هاي خدمات
- هزينه مواد
- هزينه‌هاي نيروي انساني
- هزينه‌هاي آينده
تبليغات بازرگاني و روابط عمومي
- داشتن يک محصول و يا خدمات خوب بدون آگهي و تبليغات بازرگاني به منزله هيچ در نظر گرفته مي‌شود.
- عبارات جذابي بکار ببريد که علائق خواننده‌ها، بيننده‌ها و شنونده‌ها را بيدار کند
برنامه مديريتي
- سابقه تجربيات مديريتي شما چگونه در اين کسب و کار به شما کمک مي‌کند؟
- نقاط ضعف شما چيست و چگونه آنها را تعديل ميکنيد؟
- چه افرادي در تيم مديريت خواهند بود؟
- نقاط ضعف و قوت آنها چيست؟
- وظايف آنها چيست؟
- آيا اين وظايف به روشني تعريف شده است؟
- نيازهاي پرسنل موجود شما چه چيزهايي است؟
- برنامه شما براي استخدام و تربيت افراد چيست؟
- پيشنهادات شما در مورد حقوق، مزايا، تعطيلات و مرخصي‌ها چيست؟
برنامه مالي
هر تصميم در کسب و کار شما به يک عدد (درآمد / هزينه) منتهي مي‌شود که بر روي بخش کمي (برنامه مالي) طرح کسب و کار شما تاثير مي گذارد.
نکاتي براي تدوين برنامه مالي
- محتاط باشيد.
- صادق باشيد.
- از اصطلاحات استاندارد استفاده نماييد.
- واقع‌بين باشيد.
- تجربه‌هاي عملي در کسب و کار خود را مد نظر قرار دهيد.
- از روش‌هاي حساب‌داري علمي استفاده کنيد.
- سازگاري بين اجزاء را رعايت نماييد.
فراموش نکنيد که
هيچ فرمول استانداردي براي تهيه يک برنامه تجاري وجود ندارد. هيچ ميزان استانداردي براي حجم برنامه يا ميزان جزييات. هيچ فهرست مطالب استانداردي. حتي هيچ روش ايده‌آلي براي مرتب کردن محتواي برنامه تجاري وجود ندارد. با اين وجود هر فرد با تجربه‌اي با شناختي که از مخاطبان خود دارد مي‌تواند يک برنامه موثر تدوين نمايد.