امروزه پيش ساخته سازي يکي از شيوه هايي است که در کنار ساخت و سازهاي معمولي که با فولاد، آجر، سيمان، گچ و ساير مصالح شناخته شده ساخته مي شوند، در موارد مختلف و متفاوتي کاربرد يافته است.
به اين ترتيب پيش ساخته سازي ظرف سال هاي اخير جايگاه ويژه اي را در ساخت و سازها به خود اختصاص داده که بنا بر برخي دلايل مانند سرعت بيشتر ساخت وساز، سبک تر بودن، قابليت حمل ونقل و... در مواردي که افراد نياز به سکونتگاه هايي ايمن و در عين حال سريع الاحداث تر دارند به آنها مراجعه مي کنند. اما در ميان انواع روش هايي که امروزه به عنوان شيوه هاي متداول پيش ساخته سازي رايج است، کانکس را مي توان نسل اول ساخت وسازهاي پيش ساخته معرفي کرد. هرچند هدف از استفاده کانکس ها در بسياري موارد اسکان موقت است و اين شيوه نسبت به ديگر روش هاي پيش ساخته سازي مانند ديوارهاي گچي آماده، تکنولوژي هاي LSF و 3D پانل، قالب هاي بتني پيش ساخته و ... ابتدايي تر به نظر مي رسد، اما کانکس ها هنوز جزو روش هاي متداول اسکان سريع و ايمن محسوب مي شوند.
به اين ترتيب، هنوز هم در مواقعي که افراد به دليل طولاني شدن زمان صدور مجوز ساخت به خصوص در مورد ويلاها و فضاهاي تفريحي، امکان ساخت وسازهاي معمول برايشان وجود ندارد يا در مواردي مانند بروز حوادث طبيعي و غيرمترقبه مانند سيل و زلزله نيازمند به مکاني براي اسکان موقت هستند، کانکس را بهترين گزينه پيش روي خود مي دانند. استفاده در فضاهاي ويلايي و همچنين کاربرد مسکوني در هنگام بروز حوادث غيرمترقبه، مواردي است که در آن از کانکس به عنوان منزل مسکوني و به جاي خانه، استفاده مي شود. علاوه بر اين کانکس ها کاربردهاي وسيع تري دارند که از آن جمله مي توان به کانکس هاي ايستگاهي، کانکس هاي آشپزخانه اي، کمپ هاي تفريحي، کانکس هاي پليس، بيمارستاني و فروشگاهي اشاره کرد.
کانکس ها چه مزايايي دارند؟
همانگونه که توضيح داده شد، کانکس به اتاق هاي پيش ساخته اي گفته مي شود که براي اسکان دادن سريع نيروي انساني در انواع شرايط اقليمي ساخته شده است و همچنين قابليت حمل و نقل و جابه جايي داشته باشد. کانکس در موارد اداري، مسکوني، خودرويي و سرويس هاي بهداشتي سيار (دستشويي، حمام) در ابعاد مختلف جهت هرگونه شرايط اقليمي و... کاربرد دارد و طوري که گفته مي شود، در برابر حوادثي مانند سيل و زلزله هم مقاوم اند.
کانکس ها علاوه بر ويژگي خاصي که از نظر اقامت سريع افراد در انواع شرايط آب و هوايي و مکان هاي جغرافيايي دارند و همچنين زمان ساخت و نصب آنها نسبت به ساخت و سازهاي معمول بسيار کمتر است، ويژگي هاي ديگري نيز دارند. از ديگر ويژگي هاي منحصر به فرد کانکس امکان جابه جايي کانکس مي باشد. کانکس در امور مختلفي از جمله کانکس اقامتي، کانکس سرويس هاي بهداشتي (دستشويي و حمام) و کانکس اداري مهندسي و... در اندازه هاي مختلف و طرح هاي متنوع کاربرد دارد. مقاومت در برابر زلزله، نصب سريع و حمل و نقل، قابليت جابه جايي و نصب مجدد، جلوگيري از به هدر رفتن حرارت و برودت در تغييرات جوي، قابليت اجرا در اقليم هاي مختلف و مناطق صعب العبور، عايق صوتي و حرارتي، مقاومت مکانيکي بالا و دارا بودن از توجيه اقتصادي در برابر مصالح سنتي از ديگر ويژگي هاي اين شيوه از پيش ساخته سازي در شرايط اسکان موقت است.
از سوي ديگر، کانکس برخلاف ساخت وسازهاي موقتي که به شيوه هاي سنتي يا معمول ساخته مي شوند قابل فروش مجدد و يا حمل به نقطه ديگري براي استفاده است. کانکس فوري ساخته مي شود و اکثرا آماده تحويل است، ولي ساختمان در طولاني مدت ساخته مي شود و در صورتي که نياز فوري به مکاني براي اسکان باشد، بهترين شيوه است.
نظر انبوه سازان درباره اسکان کانکسي
اما همانطور که در بالا اشاره شد، کانکس ها سکونتگاه هاي موقتي هستند؛ بنابراين اولين نکته اي که در اين زمينه بايد بر آن تاکيد شود اين است که هرگز به کانکس به عنوان سکونتگاه دائمي نمي توان نگاه کرد.
درست است که کانکس ها آنطور که سازندگان آنها مي گويند از کليه استانداردهاي يک سکونتگاه مانند عايق بودن حرارتي و برودتي، مقاومت در برابر زلزله و... برخوردارند، اما انبوه سازان پايتخت توصيه مي کنند هرگز به يک کانکس به عنوان سکونتگاهي دائمي نگاه نکنيد، حتي نمي توان در ويلاها بر روي کانکس ها به جاي ساخت وسازهاي دائمي حساب باز کرد، چرا که تمام خصوصيات مثبت و ويژگي هايي که در مورد مزاياي کانکس در بالا به آن اشاره شد تنها در کوتاه مدت جواب مي دهد.
بنابراين، اينکه در بسياري موارد افراد ترجيح مي دهند براي کم کردن دردسرهاي دريافت مجوز ساخت و يا کاهش هزينه ها و زحمت کمتر به جاي ساخت و سازهاي معمول کانکس هاي موقتي را سکونتگاه دائمي خود کنند، به خصوص در فضاهاي ويلايي يا باغچه هاي شخصي، کار چندان درستي نيست.
انبوه سازان تاکيد مي کنند: درست است که کانکس ها تا حدي عايق سرما و گرما هستند و امکان سيم کشي و استفاده از تجهيزات حرارتي و برودتي در آنها وجود دارد، اما به طور قطع از نظر اين ويژگي ها با ساختمان هاي معمول و دائمي قابل مقايسه نيستند و بسيار ضعيف ترند. اينگونه سکونتگاه ها بيش از آنکه حتي براي چند روز سکونت در سال در فضاهاي ويلايي مناسب باشند، اغلب براي تامين سکونتگاه هاي موقت کارگري در کارگاه هاي ساختماني به کار مي آيند و بيشتر خاصيت کاري دارند.
برابري هزينه ساخت کانکس با آپارتمان؟
اما نکته ديگري که انبوه سازان به عنوان يک نکته مهم در ارتباط با کانکس ها بر آن تاکيد مي کنند برابري يا همان سر به سر شدن هزينه ساخت و نصب يک مترمربع کانکس با يک مترمربع واحد مسکوني است. سازندگان پايتخت مي گويند: اغلب گراني هايي که در ساخت ساختمان هاي معمولي وجود دارد مربوط به نازک کاري است، در حالي که هزينه سفت کاري يک مترمربع واحد مسکوني با ساخت و خريد يک مترمربع کانکس برابر است، يعني به طور متوسط حدود 300 تا 400 هزار تومان.
بنابراين اين تفکر که کانکس ها ارزان تر از شيوه هاي معمول ساخت وساز هستند، چندان درست و منطقي نيست، ضمن اينکه محدوديت ابعاد در کانکس ها و چند تکه بودن آنها مجزا بودن فضاهايي مانند آشپزخانه و سرويس بهداشتي و... از فضاي اصلي کانکس عدم امکان سکونت دائمي در اين فضاها را تشديد مي کند.