بزرگنمايي:

سیاست و بازاریابی - سخنان اخیر بنیان‌‌گذار آمازون و بلو ارجین درمورد ساخت ابرسازه‌‌های فضایی با قابلیت اسکان جمعیت چند میلیونی، به ایده‌‌‌‌ای مشابه در در دهه‌‌ی 70 میلادی بازمی‌‌گردد.

در چند هفته‌‌ی اخیر، اخبار شگفت‌‌انگیزی در مورد رؤیاپردازی‌‌های ثروتمندترین مرد جهان درمورد آینده‌‌ی حضور انسان در فضا منتشر شد. در 19 اردیبهشت (معادل‌با 9 می) بود که جف بزوس ، بنیان‌‌گذار شرکت‌‌ آمازون طی مراسمی از چشم‌‌اندازی نو در صنعت هوافضا سخن گفت (که ویدئوی آن را با زیرنویس فارسی می‌توانید از اینجا مشاهده کنید). مدت زیادی است که او علاقه‌‌ی وافر خود را برای سرمایه‌‌گذاری در صنعت پروازهای فضایی اعلام کرده است و ازاین‌رو، بسیار قبل‌تر در سال 2000 شرکت اختصاصی خود را در این صنعت با نام بلو ارجین تأسیس کرد. با‌‌این‌‌حال، به‌نظر می‌رسد او در این مدت بسیار کمتر از مؤسس شرکت اسپیس‌‌ایکس ( SpaceX ) یعنی ایلان ماسک ، به‌‌دنبال جلب توجه رسانه‌‌های عمومی بوده است. ماه گذشته نیز در خلال یک مراسم معارفه‌ی یک‌‌ساعته، بزوس از طرح شرکت بلو ارجین برای ساخت یک سطح‌‌نشین قمری پرده برداشت. این سطح‌‌نشین که در سال 2024 آماده‌‌ی بهره‌‌برداری خواهد بود، قرار است به رؤیای دیرین بشر برای بازگشت دوباره به سطح ماه جامه‌‌ی عمل بپوشاند. اما رؤیاهای بزوس به همین‌‌جا ختم نمی‌‌شود. برخلاف ماسک که از لزوم کلونی‌‌سازی در مریخ به‌‌عنوان سیاستی اجتناب‌‌ناپذیر برای تضمین آینده‌‌ی بشر سخن می‌‌گوید، بزوس گویا هیچ علاقه‌‌ای به مریخ یا دیگر سیارات سکونت‌‌ناپذیر منظومه‌‌ی شمسی ندارد. درعوض، او بر این باور است که بشر باید خانه‌‌ی فضایی خود را از نو طراحی کند. البته این ایده‌‌ی تازه‌‌ای نیست. بزوس تحصیلات خود را در دانشگاه پرینستون به پایان برده و یکی از استادان وی در این دوره، فیزیکدانی به‌‌نام جرارد اونیل بوده است. اونیل در سال 1976 کتابی با نام « مرز بالا » منتشر کرده بود که با استقبال زیاد هنگام فروش مواجه شد. او در کتابش از اصول مهندسی طراحی یک سکونتگاه فضایی سخن گفته است. توصیفات اونیل درمورد این سکونتگاه دقیقا مشابه طرحی است که بزوس برای آینده‌‌ی سفرهای فضایی درنظر گرفته است. اونیل در کتابش از سه شکل متفاوت سخن گفته: ساختار تک استوانه‌‌ای ، دو استوانه‌‌ای و تیوپی . تمامی این ساختارها توخالی و دارای فضای داخلی قابل‌‌سکونت هستند و همگی برای ایجاد گرانش مصنوعی به‌‌دور خود می‌‌چرخند. نور خورشید با استفاده از سیستمی متشکل‌‌از آینه‌‌ها و پنجره‌‌‌‌ها، روشنایی و انرژی مصرفی سازه را فراهم خواهد کرد. این سازه‌‌ها همگی در ابعادی خارج‌‌ازتصور طراحی شده‌‌اند که بزرگ‌ترین آن‌‌ها طولی برابر چندین کیلومتر خواهد داشت و فضای زندگی را برای میلیون‌‌ها نفر فراهم خواهد کرد. ما مجبوریم برای ساخت چنین ابرسازه‌‌هایی از تخصص افرادی کاردان در سفرهای فضایی بهره ببریم و منابع موردنیاز خود را از کمربند سیارکی استخراج کنیم؛ روشی که از دیدگاه بزوس و ماسک می‌‌تواند تاثیر قابل‌‌توجهی در کاهش هزینه‌‌های اولیه ما داشته باشد.
مقاله‌های مرتبط:
بلو ارجین تا پایان 2019 انسان را به فضا خواهد برد جف بزوس از صرف ثروتش برای تحقق مسافرت فضایی دفاع کرد
اما زندگی در چنین مکان‌هایی تاحدودی شکلی عجیب‌وغریب خواهد داشت. شما می‌‌توانید به‌‌وضوح انحنای زمین را در لبه‌‌های کناری سازه به‌‌چشم ببینید. فضای رو‌‌به‌‌آسمان تاریک سازه نیز شکلی قوس‌‌گونه دارد. علی‌‌رغم ایجاد گرانش مصنوعی درنتیجه‌‌ی چرخش دائمی سازه، حس این گرانش در آنجا چندان مشابه با زمین نخواهد بود و ممکن است اجسام متحرک در چنین سکونتگاه‌هایی گاهی رفتارهایی عجیب از خود نشان دهند. این وضعیت به‌‌خصوص وقتی سکونتگاه کوچک باشد، بیشتر به‌چشم خواهد آمد. بااین‌‌حال، بزوس می‌‌گوید زندگی در چنین مکانی مزایایی نیز خواهد داشت. آب‌‌و‌‌هوا و اقلیم می‌‌تواند به‌‌طور کامل مهندسی شود (درست‌‌ مانند وقتی که کدهای تقلب دستکاری آب‌‌و‌‌هوا را در یک بازی ویدئویی مانند GTA اجرا می‌کنید!). در آنجا، بهترین شرایط زمین می‌‌تواند عینا کپی‌‌سازی شود. برترین مزیت چنین شرایطی، ایجاد فضای خالص بیشتر برای زندگی خواهد بود. یکی از توجیهات مطرح‌‌شده از سوی بزوس در دفاع از چنین طرح پرهزینه‌‌ای، نگرانی درمورد عدم تطابق میان رشد روزافزون جمعیت زمین و حجم منابع دردسترس است. او برای مثال به موضوع نیاز به انرژی اشاره می‌‌کند و می‌‌گوید رشد تقاضا برای انرژی در جهان به‌‌صورت سالیانه 3 درصد برآورد شده است. او این‌‌گونه استدلال می‌‌کند که با چنین رشد سرسام‌‌آوری درعرض چند سده، کل مساحت زمین با پنل‌‌های خورشیدی پوشیده خواهد شد. این در حالی است که با درنظر گرفتن حجم منابع دردسترس در سایر نقاط منظومه‌‌ی شمسی، می‌‌توان جمعیت بشر را در فضای خارج به بیش از یک تریلیون نفر رساند. در مجموع، این‌‌گونه به‌‌نظر می‌‌رسد که توجیهات مطرح‌‌شده ازسوی بزوس در دفاع از ایده‌‌هایش به‌‌نوعی در راستای همان راهکارهای پیشنهادی او قرار می‌‌گیرد. پرواضح است که هر متغیر با رشد نمایی بالاخره روزی از منابع ثابت و محدود پیشی خواهد گرفت. این‌‌گونه استدلال­‌ها در محدودیت منابع جهانی پیش‌‌از‌‌این نیز در سال 1972 در گزارش «محدودیت‌‌های رشد» منتشرشده ازسوی اندیشکده‌‌ی بین‌‌المللی «باشگاه رم» مطرح شده بود. پس نمی‌‌توان آن را موضوع چندان تازه‌‌ای قلمداد کرد؛ چراکه از گذشته‌‌ای دور همواره با آن درگیر بوده‌‌ایم. اگر شما هم به شیوه‌ی طراحی چنین سکونتگاه‌های فضایی عظیمی نظیر استوانه‌ی اونیل علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم مطالبی را که به‌زودی در زومیت منتشر خواهد شد، دنبال کنید.