عیارسنجی رفتار سرمایه‌گذاران صنعتی در نیمه اول سال جاری از رشد صدور جواز تاسیس در سه ضلع «تعداد مجوزها، میزان سرمایه‌گذاری و پیش‌بینی اشتغال» حکایت دارد. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت پنج گروه «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «سایر محصولات کانی غیرفلزی»، «محصولات از لاستیک و پلاستیک»، «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» و «محصولات فلزی و فابریکی» در میان صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. افزایش درخواست برای سرمایه‌گذاری صنعتی در دوره زمانی موردبررسی در حالی است که با شروع زمزمه‌های اعمال تحریم‌های جدید پیش‌بینی‌ها از تغییر رفتار سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت حکایت داشت؛ تغییری که با توجه به آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌توان گفت صورت نگرفت و روند درخواست برای اخذ جواز در ایجاد واحدهای جدید صنعتی ادامه دارد. براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مجموع جواز تاسیس صادره در نیمه نخست سال‌جاری برابر با 10هزار و 709 فقره بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 20 درصدی داشته است. رشد درخواست برای اخذ جواز موجب شده تا در دوره زمانی مورد بررسی شاهد رشد نزدیک به 79 درصدی سرمایه‌گذاری برای اجرایی کردن جوازهای صادره باشیم؛ به‌طوری که در این دوره در مجموع بیش از 300 1هزار میلیارد ریال پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ثبت شده است، این رقم سال گذشته برای 8 هزار و 925 فقره جواز تاسیس صادره نزدیک به 749هزار میلیارد ریال بوده است.

آمار اعلام‌شده بیانگر آن است که اشتغال پیش‌بینی شده برای جوازهای صادره در مدت زمان مورد بررسی نیز رشد داشته و برابر با 257هزار و 125 نفر بوده که با توجه به مدت مشابه سال گذشته رشدی نزدیک به 26 درصد داشته است. به گفته متولیان بخش صنعت استفاده از فرصت‌های تحریم‌های جدید عمده دلیلی است که موجب شد تا در دوره زمانی مورد بررسی شاهد رشد سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی باشیم و به همین منظور در سال جاری برخی ممنوعیت‌های وارداتی در نظر گرفته شد که این امر به ایجاد بازار 6/ 4 میلیارد دلاری برای تولیدات داخلی منجر شد، روندی که ترغیب سرمایه‌گذاران داخلی برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعتی را به همراه داشت و موجب شد این سهم در اختیار واحدهای داخلی که تولید دارند، قرار گیرد.

صنایع جذاب

با توجه به آمار اعلام شده در دوره زمانی مورد بررسی مجموعه جواز صادره برای گروه «محصولات غذایی و انواع آشامیدنی‌ها» برابر با هزار و 488 فقره بوده که نسبت به دوره زمانی مشابه با سال قبل این گروه رشدی 11 درصدی را به لحاظ تعداد ثبت کرده، مجموع جواز تاسیس صادره برای این گروه در سال گذشته برابر با هزار و 340 فقره بوده است. رشد این بخش در تعداد جوازهای صادره در حالی است که براساس آمار اعلام شده سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افتی بیش از 6 درصد داشته است؛ مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه در نیمه نخست سال جاری نزدیک به 65‌هزارمیلیارد ریال بوده است.

برای این گروه پیش‌بینی اشتغال نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 18 درصد داشته است.

دومین گروه جذاب برای سرمایه‌گذاران در مدت زمان مورد بررسی به گروه «سایر محصولات کانی غیرفلزی» اختصاص یافت، براساس آمار اعلام شده در نیمه نخست سال جاری در مجموع هزار و 301 فقره جواز تاسیس برای این گروه صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی 5/ 24 درصدی داشته است،‌ سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه نیز از رشد بی‌نصیب نبوده به‌طوری که برای مجموع جوازهای صادره در این دوره زمانی پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از 54 هزارمیلیارد ریال صورت گرفته که رشدی نزدیک به 15 درصد را ثبت کرده است. در مدت مشابه سال قبل اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیزرشدی بیش از 12درصد شده است.

اما برای گروه «محصولات از لاستیک و پلاستیک» نیز در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع هزار و 60 فقره جواز تاسیس صادر شده که در مقایسه با دوره زمانی مشابه با سال گذشته رشدی 20 درصدی داشته است، اما با وجود رشد تعداد جوازهای صادره برای این گروه سرمایه پیش‌بینی شده برای اجرایی کردن طرح‌های مجوز گرفته نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی بیش از 27 درصد داشته است. مجموع سرمایه‌گذاری صورت گرفته برای این گروه بیش از 38 هزارمیلیارد ریال بوده و این در حالی است که سال گذشته بیش از 53 هزارمیلیارد ریال سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه صورت گرفته بود. اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز براساس آمار اعلام شده  نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی 12درصدی داشته است.

چهارمین گروه جذاب برای سرمایه‌گذاران نیز در این مدت به گروه «ساخت مواد و محصولات شیمیایی» اختصاص داشته،‌ به‌طوری که در این مدت در مجموع 983 فقره جواز برای این گروه صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 26درصدی داشته است.  سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه نیز رشدی 34 درصدی داشته، به‌طوری که برای این گروه سرمایه‌گذاری بیش از 222‌هزار‌میلیارد ریال صورت گرفته است. اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز از رشد بی‌نصیب نبوده، به‌طوری که در مدت زمان مورد بررسی شاهد رشد نزدیک به 26 درصدی ایجاد اشتغال برای این گروه نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده‌ایم.

مجموع جواز صادره برای گروه محصولات فلزی فابریکی نیز برابر با 830 فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 9 درصدی داشته است. مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 28 درصدی را ثبت کرده، مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه بیش از 27‌هزارمیلیارد ریال بوده است؛ با توجه به آمار اعلام شده اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه نیز رشدی 11 درصدی داشته است. اما با توجه به آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی به لحاظ سرمایه‌گذاری گروه «کک و فرآورده‌‌های حاصل از کک» عنوان سرمایه‌پذیرترین گروه را به خود اختصاص داد، مجموع سرمایه‌گذاری برای این گروه بیش از 556 هزارمیلیارد ریال بوده که این میزان سرمایه‌گذاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی حدود 669 درصدی را ثبت کرد، سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این گروه 6/ 41 درصد از کل گروه‌ها بوده که با این شرایط می‌توان گفت این گروه توانسته نزدیک به نیمی از سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در مدت زمان مورد بررسی را به خود اختصاص دهد.

استان پیشتاز در اخذ جواز

از سوی دیگر بررسی آمار اعلام شده بیانگر آن است که استان‌های «خراسان رضوی، سمنان، یزد، فارس و قم» در مدت زمان مورد بررسی توانسته‌اند عنوان سرمایه‌‌پذیرترین استان‌‌ها را از آن خود کنند و در میان استان‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران قرار گیرند. مجموع جواز تاسیس صادره برای استان خراسان رضوی برابر با 845 فقره بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته شاهد افت نزدیک به یک درصد در تعداد جوازهای صادره برای این گروه بوده‌ایم،‌ مجموع جواز صادره برای این گروه سال گذشته برابر با 853 فقره ثبت شده است. افت جوازهای صادره برای خراسان رضوی در حالی است که سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی حدود 44درصدی داشته است، اما افت جوازهای صادره در ایجاد اشتغال برای این استان نیز بی‌تاثیر نبوده، به‌طوری که ایجاد اشتغال پیش‌بینی شده برای خراسان رضوی در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی نزدیک به 15 درصد داشته است.

در نیمه نخست سال جاری مجموع جوازهای صادره برای استان سمنان نیز برابر با 794 فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی حدود 76 درصدی داشته است. مجموع سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 67 درصد داشته و با توجه به رشد در دو ضلع اولی این استان در ضلع سوم که به ایجاد اشتغال پیش‌بینی شده مربوط است نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 100 درصدی داشته است. استان یزد نیز در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل هرچند توانست رشد بیش از 8 درصدی را به لحاظ تعداد جوازهای صادره ثبت کند، ‌اما سرمایه‌گذاری و اشتغال پیش‌بینی شده برای این گروه افت را تجربه داشته؛ به‌طوری که براساس آمار اعلام شده سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در این استان نسبت به سال گذشته افت بیش از 23 درصدی و اشتغال پیش‌بینی شده نیز افت 10 درصدی داشته است.

چهارمین استان پیشتاز در اخذ جواز نیز فارس است؛ به‌طوری که در این دوره زمانی در مجموع 733 فقره جواز تاسیس برای این استان صادر شده که رشدی بیش از 13 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است. رشد صورت گرفته در صدور جواز برای این استان در حالی است که سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال نسبت به مدت مشابه سال قبل افت را ثبت کرده است. به‌طوری که سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان در مدت زمان مورد بررسی افتی 50 درصدی و اشتغال پیش‌بینی شده نیز افت 4 درصدی داشته است.  استان قم نیز در این مدت توانست رتبه پنجم را در اخذ جواز به خود اختصاص دهد. مجموع جواز صادره برای این استان برابر با 641 فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 32 درصدی داشته است. سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این استان نیز رشدی بیش از 56 درصدی را ثبت کرده و به این طریق اشتغال پیش‌بینی شده برای این استان نیز رشدی حدود 55 درصدی داشته است.  اما برای مناطق آزاد نیز در نیمه نخست سال جاری در مجموع 164 فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 72 درصدی داشته است. سرمایه پیش‌بینی شده برای این گروه نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 244درصدی ثبت کرده و رشد اشتغال پیش‌بینی شده نیز نزدیک به 81 درصد بوده است. براساس آمار اعلام شده مجموع جواز صادره برای «منطقه ویژه اقتصادی» برابر با 60 فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از 36درصد داشته است.

«منطقه آزاد ماکو» نیز در دوره زمانی مورد بررسی با کسب 48 فقره جواز تاسیس بیشترین جواز صادره را در میان مناطق آزاد به خود اختصاص داده. جایگاه بعدی در مناطق آزاد نیز به «منطقه آزاد انزلی» رسیده به‌طوری که در این دوره برای این منطقه برابر با 15 فقره و برای «منطقه آزاد ارس» نیز 13 فقره جواز تاسیس صادر شده است.