بزرگنمايي:

بازاریابی سیاسی - شرکت حساب رایان با مدیریت ابوالقاسم قاسم‌پور در سال 1376 تاسیس شد.


ثمانه نادری
شرکت حساب رایان با مدیریت ابوالقاسم قاسم‌پور در سال 1376 تاسیس شد. از جمله فعالیت‌های مهم شرکت حساب رایان طراحی نرم‌افزارهای مالی و حسابداری است که به گفته مدیرعامل این شرکت، در ایجاد شفافیت و کاهش فساد مالی و اداری بسیار موثر خواهد بود. از آنجایی که این مدل از نرم‌افزارها بیشتر در سازمان‌های دولتی کاربرد دارد، عمده فعالیت این شرکت با سازمان‌های دولتی است.
چه چیزی زمینه شروع فعالیت‌های شرکت حساب رایان را فراهم کرد؟
در زمان تاسیس این شرکت نرم‌افزارهای مالی به صورت متمرکز و یکپارچه نبود که بتوانند به صورت متمرکز اطلاعاتی عرضه کنند، بلکه سیستم‌ها به صورت جزیره‌ای بودند. همین امر جرقه‌ای شد برای ما که بتوانیم نرم‌افزاری تولید کنیم که به صورت یکپارچه مجموعه‌های مختلف را به هم لینک کند و گزارش‌های مدیریتی از آن استخراج کنیم. این اتفاق باعث شد ما محصول محاسبان را در همان سال طراحی کنیم که نهایتاً طی سال‌های مختلف ارتقا پیدا کرد و در حال حاضر نیز به عنوان یک محصول خوب استفاده و نام برده می‌شود. زمانی که شرکت راه‌اندازی شد سازمانی که بتواند سرویس خوب ارائه دهد، وجود نداشت. در سال 93 توانستیم عنوان شرکت برتر نرم‌افزاری را به دست آوریم و همچنین از وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان لوح تقدیر جداگانه دریافت کردیم.
درباره محصولات شرکت بیشتر توضیح بدهید؟
تا سال 83 همان نسل یک نرم‌افزارها را ارائه کردیم، اما سال 83 براساس نیاز بازار که نسبت به گذشته بیشتر شده بود، نسل دو را طراحی کردیم و تعداد زیرسیستم‌ها از 9 به 25 رسید. اساساً ارتقا به نسل دو باعث شد ما نقاط ضعف‌مان را بهتر شناسایی و محصول‌مان را به گونه‌ای تولید کنیم که علاوه بر شرکت‌های خصوصی که شروع کار با حوزه مذکور بوده است، وارد حوزه‌های جدید شهرداری‌ها و سازمان‌های دولتی شویم. بر همین اساس توانستیم در سال 1386 طی فراخوانی که سازمان شهرداری برای انتخاب نرم‌افزار برای شهرداری‌ها داشت، از بین حدود 28 شرکت نرم‌افزاری انتخاب شویم. بر این اساس یک شاخه در مجموعه ما برای ارائه خدمات به شهرداری‌ها ایجاد شد که اکنون بالغ بر 500 شهرداری و سازمان را تحت پوشش دارد، یعنی چیزی حدود 13 مرکز استان و 6 کلان‌شهر از نرم‌افزارهای محاسبان به صورت کامل استفاده می‌کنند. ما فعالیت این شاخه را بسیار گسترده‌تر کردیم، یعنی کسب‌وکاری که در حوزه شهرداری بود را هم به صورت کامل پیاده‌سازی کردیم و هم وارد سیستم‌های تخصصی دیگر شدیم که خود تبدیل به یک محصول کامل برای حوزه کسب‌وکار شهرداری شد. البته باز این مسیر ادامه داشت. از سال 93 که مشخص شد سیستم‌های نسل دو ما نیاز به ارتقا دارد، نسل سه را طراحی کردیم که به صورت کاملاً تحت وب و مبتنی بر فرایند کامل بوده است. شاخه جدیدی نیز به اسم حسابداری تعهدی دولتی وارد حوزه شرکت شد، یعنی براساس استاندارد و قوانینی که دولت در سازمان‌های دولتی ابلاغ کرده بود خود دولت باید به سمت حسابداری تعهدی می‌رفت. به دنبال آن ما شاخه جدید و نرم‌افزارهای تعهدی را طراحی کردیم که کاملاً براساس استانداردهای موجود و کاملاً تحت وب است.
البته نسل‌های نرم‌افزارهایی که شرح داده شد تفاوت‌هایی با هم دارد، اما به طور کلی فرق این نسل‌ها به جز تکنولوژی ساختار مشتریان است.
برای مثال نسل یک برای مشتریان کوچک، نسل دو برای مشتریان متوسط به بزرگ و نسل سه برای مشتریان بزرگ و بسیار بزرگ طراحی شد، یعنی قابلیت آن را دارد که نسخه‌ای از آن را در وزارت کشور و شهرداری نصب کنیم. همچنین قابلیت اندازه‌پذیری در کنار سطح بالای تکنولوژی کاربرد دیگر آناست.
مشابه کار شما را تاکنون شرکت‌های دیگر انجام داده‌اند؟
در حوزه نرم‌افزاری خصوصاً در حوزه شهرداری حوزه‌ای مجزا را به خود اختصاص داده است، اما در رابطه با حوزه ما می‌توانیم بگوییم تعداد شرکت‌های فعال معدود است. ما اکنون برند اول حوزه شهرداری‌ها هستیم و فاصله ما با همکار دوم ما که در این حوزه در شهرداری فعالیت می‌کند، 5 به یک است، یعنی اگر ما 500 شهرداری را پوشش می‌دهیم مجموعه دوم چیزی حدود 100 شهرداری را تحت پوشش دارد.
محصولات شرکت حساب رایان در کاهش هزینه شرکت‌ها چقدر تاثیر داشته است؟
محصولات شرکت ما بسیار توانسته است جلوی سوءاستفاده‌های مالی را بگیرد و در کاهش هزینه موثر باشد. در نظر بگیرید وقتی یک سیستم یکپارچه در سازمانی نصب می‌شود، نخستین اتفاقی که می‌افتد، این است که جلوی فساد مالی در آن شرکت گرفته می‌شود. خود این فساد مالی بزرگ‌ترین هزینه‌ای است که به سازمان وارد می‌شود. قدیمی‌ها می‌گفتند اگر داخل یک سازمانی کنترل صورت نگیرد، نخستین اتفاقی که می‌افتد رفتن برکت از آن بنگاه اقتصادی است. در سازمان‌های کنونی هم همین‌طور است. فرض کنید در یک سازمان درآمدی شناسایی می‌شد، اما به بخش مالی انتقال داده نمی‌شد. مدیر درآمد آن سازمان می‌توانست آن درآمد را به راحتی حذف کند، بدون آنکه تاثیری روی بخش مالی بگذارد. در نتیجه بحث رانت و رشوه زیاد می‌شد و شهرداری و سازمان به جای اینکه درآمد خود را ثبت کنند به یک دفعه چیزی حدود 50 درصد از درآمدهای خود را از دست می‌دادند. کاری که ما انجام دادیم ایجاد یکپارچگی و جلوگیری از این اتفاق بود، به طوری که سند درآمد شناسایی‌شده در حسابداری بیاید و وقتی ملکی جابه‌جا یا فروش و نقل و انتقالی انجام می‌شد، مراتب حسابداری آن نیز صورت بگیرد. حالا اگر مدیر درآمدی می‌خواست درآمدی را حذف کند باید اول مدیر درآمد و بعد مدیر مالی و همین‌طور افراد مختلف در ارتباط باشند تا یک درآمد حذف شود. بنابراین این امر مانع حذف درآمدها می‌شد.وقتی نرم‌افزاری منطبق با بودجه و اعتبارات است تا بودجه‌ای تعریف نشده و تامین اعتباری نشود اجازه هزینه‌کرد به حسابداری نمی‌دهد. پس یک کنترل حسابداری انجام داده است؛ کاری که نرم‌افزارهای ما انجام می‌دهد. مثلاً قبلاً در حوزه شهرداری و سازمان‌های دولتی هزینه‌سازی می‌کردند، یعنی پایان سال می‌دیدند هزینه‌های انجام‌شده شرکت براساس برنامه پیش‌بینی‌شده متفاوت است. بر این اساس یک متمم ساختگی ایجاد می‌کردند. متمم را به تصویب شورا می‌رساندند و بعداً هزینه‌ها را پوشش می‌دادند، در حالی که هزینه‌ها انجام شده بود، اما ما کنترل هزینه‌ها را قبل از هزینه‌ها انجام می‌دهیم که از تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری کنیم. پس با همین کنترل هزینه به‌شدت در سازمان‌های دولتی کاهش هزینه داشته‌ایم و توانستیم درآمد را افزایش و هزینه را کاهش دهیم. من معتقدم تاثیر این کار در حوزه کسب‌وکار کم نیست. این نرم‌افزار نه تنها در کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد تاثیر داشته، بلکه در سرعت تصمیم‌گیری مدیران نیز بسیار موثر بوده است.
بخش‌های دولتی تا چه اندازه از این نرم‌افزار‌ها استقبال کرده اند؟
خوشبختانه استقبال سازمان‌های دولتی از قبل بسیار بهتر شده است. قبل از آن حسابداری سازمان‌های دولتی به صورت نقدی انجام می‌شد. خود همین ابلاغ و همین حرکت به سمت حسابداری تعهدی مثبت بود و کمک کرد تا زمانی که سیستم یکپارچه راه نیفتد حسابداری تعهدی قابل پیاده‌سازی نباشد.
در حال حاضر همه در حال حرکت به سمت یکپارچگی‌اند تا بتوانند هزینه‌ها را درست ثبت کرده و در زمان لازم شناسایی کنند. قبلاً شناسایی درآمد‌ها زمانی که وصول می‌شد، انجام می‌شد، اما در حال حاضر در زمان شناسایی درآمد سند می‌خورد که می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های درست کمک‌بخش باشد.
شرکت شما با شرکت‌های دیگر نیز تعامل دارد؟ آیا به بازارهای خارجی فکر می‌کنید؟
شرکت حساب رایان تعاملات بسیار خوبی با سایر شرکت‌ها دارد. اعتقاد بنده این است که اگر تمام شرکت‌های نرم‌افزاری که در کشور وجود دارد به صورت تمام‌قد در این زمینه کار کنند، باز جای کار وجود دارد. قبلاً از نظر نرم‌افزاری خیلی عقب بودیم، اما الان خیلی جای کار دارد. تمام ارگان‌ها و وزارتخانه‌ها در حال حرکت به این سمت هستند. به همین دلیل واقعیت این است که به دلیل نیاز داخلی تا به حال فرصت نشده که به بازارهای خارجی فکر کنیم. ضمن آنکه بازار داخلی هنوز جای اشباع شدن دارد.
چند نفر در شرکت حساب رایان مشغول به فعالیت هستند؟
شرکت حساب رایان حدود 160 نفر نیروی انسانی دارد که در سه شاخه نرم‌افزاری، صنایع و مالی مشغول به کار هستند.
برنامه‌ها و اهداف شرکت برای آینده چیست؟
همان‌طور که گفته شد، ما بعد از نسل یک و دو وارد نسل سه شدیم؛ چیزی که حدوداً 70 درصد پیشرفت داشته است. امیدواریم بتوانیم تا اواسط سال 97 سیستم نرم‌افزار نسل سه را به صورت کامل به بازار عرضه کنیم.
خوشبختانه مسیر خوب است و تا کنون رشد خوبی داشته‌ایم. اگر درخواستی هم باشد بحث مالی است. ما از سال 93 به عنوان شرکت دانش‌بنیان شناخته شدیم، اما نکته‌ای که در رابطه با شرکت‌های نرم‌افزاری وجود دارد و ناراحت‌کننده است، درآمد پایین شرکت‌های نرم‌افزاری در ایران است که انتهای جدول قرار دارد. به ویژه شرکت‌های خدماتی و مالی در حالی که در دنیا نرم‌افزار حرف اول را از نظر درآمد می‌زند، ولی وقتی وارد ایران می‌شوید شرکت‌های نرم‌افزاری درآمد خوبی ندارند چون هنوز در کشور ما جا نیفتاده است که برای دانش باید هزینه کنند. در دریافت وام و تسهیلات موانع زیادی وجود دارد. درآمد شرکت‌ها صرف حقوق می‌شود. بانک‌ها وام نمی‌دهند. درآمد شرکت‌های نرم‌افزاری بسیار پایین است. حمایت‌های بیمه‌ای و مالیاتی هم در حد شعار باقی مانده است. در حال حاضر ما حدود 4 میلیارد از شرکت‌های دولتی طلب داریم. مگر یک شرکت نرم‌افزاری چقدر درآمد دارد که با این میزان از طلب بتواند ادامه بدهد؟ در حالی که پرداخت به‌موقع این پول‌ها می‌توانست در افزایش استخدامی‌های شرکت موثر باشد.